Xét nghiệm máu tầm soát ung thư tiêu hóa, có chính xác hay không?

Vừa qua, cô N.L (59 tuổi), mang theo tờ giấy xét nghiệm máu với tâm trạng lo âu, hốt hoảng tìm gặp bác sĩ tại Trung tâm tiêu hóa bệnh viện Đông Đô vì 1 chỉ số tầm soát ung thư bất thường, cô cho rằng mình đang bị ung thư dạ dày.

Để giải thích vấn đề này, Ths. Bs. Hoàng Anh Thư – Trưởng trung tâm nội soi tiêu hoá Bệnh viện Đông Đô có chia sẻ:

Xét nghiệm Dấu ấn ung thư (marker ung thư) là những sản phẩm của khối u hoặc của cơ thể chủ tạo ra để đáp ứng lại sự có mặt của khối u trong cơ thể. Bằng việc xét nghiệm các dấu ấn ung thư có thể cung cấp, hỗ trợ cùng với các phương pháp khác trong việc chẩn đoán ung thư, dự báo khả năng tái phát của ung thư sau điều trị. Tuy nhiên đến nay cũng chưa có chỉ điểm khối u nào đạt độ nhạy và độ đặc hiệu tới mức 100%.

+ CA 72-4 là kháng nguyên carbohydrate.

Giá trị bình thường của CA 72-4 trong máu là ≤ 6 U/mL. CA 72-4 tăng cao gặp trong một số loại ung thư: dạ dày, đại tràng, tụy, buồng trứng và vú. CA 72-4 có thể tăng trong một số bệnh lành tính như viêm tụy, xơ gan, nhiễm vi khuẩn Hp, loét dạ dày, bệnh phổi, bệnh khớp, bệnh phần phụ, bệnh buồng trứng lành tính, bệnh tuyến vú,…TUY NHIÊN, người hoàn toàn khỏe mạnh khi xét nghiệm máu có thể tăng CA72-4 trong 7,8% trường hơp. CA 7 – 4 trong máu cũng có thể tăng khi uống các trào thảo dược, linh chi,..kéo dài.

Giá trị chẩn đoán dương tính của ung thư dạ dày với xét nghiệm này rất thấp chỉ bằng 0,18%, có nghĩa là nếu xét nghiệm tình cờ một người thấy có tăng CA72-4 khả năng người đó bị ung thư dạ dày chỉ bằng chưa đến 2 phần nghìn.

+ CEA thường tăng cao trong UT đại trực tràng ở giai đoạn muộn, giai đoạn sớm không tăng hoặc tăng ít. Vì độ nhạy và độ đặc hiệu của phương pháp xét nghiệm này thấp nên trong khuyến cáo 2021 của Hội Tiêu hóa Hoa Kỳ không khuyến cáo xét nghiệm CEA để tầm soát ung thư đại tràng.

Ngoài ra, hiện tượng âm tính giả là điều nhiều người đang lo ngại nhất. Tức là người bệnh thực sự bị ung thư nhưng xét nghiệm dấu ấn ung thư lại không thể phát hiện được.

Do đó, để chẩn đoán chính xác bệnh nhân có mắc ung thư dạ dày, đại tràng hay không thì bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân cần làm kết hợp nhiều xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh và thăm dò chức năng khác như, siêu âm, nội soi, sinh thiết… (căn cứ vào từng trường hợp cụ thể).

Theo các bác sĩ khuyến cáo, để tầm soát sức khỏe tốt nhất, mỗi 6 tháng – 1 năm cần đi kiểm tra định kỳ 1 lần. Đặc biệt, đối với ung thư dạ dày – đại tràng, không có phương pháp nào tốt hơn là nội soi.